به گزارش گیلان خواست از رشت،نیما حقیقی با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی درباره اختلال اتیسم، اظهار کرد: جامعه باید نسبت به این بیماری، شرایط مبتلایان و نحوه برخورد با خانواده های آنان آگاهی داشته باشد.

وی «فراگیری در محیط کار؛ چالش ها و فرصت ها در جهان پساهمه گیری» را شعار روز جهانی آگاه سازی اتیسم در سال جاری دانست و افزود: افراد مبتلا به اختلال اتیسم یا از عدم ارتباط اجتماعی رنج می برند و یا تعاملات و ارتباطات اجتماعی آنان بسیار محدود است. این افراد معمولا دوست های صمیمی ندارند و نمی توانند ارتباطات اجتماعی خوبی داشته باشند و ناپخته عمل می کنند.

این روانشناس، با بیان اینکه برخی از کودکان مبتلا به اختلال اتیسم در برقراری ارتباط کلامی دچار مشکل هستند و برخی دیگر هیچگونه کلامی ندارند، خاطرنشان کرد: این افراد علاقه افراطی به برخی از اشیاء، لباس ها و اسباب بازی های خود نشان می دهند و رفتارهای محدود، کلیشه ای و تیک مانند همچون بال بال زدن، روی پنجه پا راه رفتن، پریدن و… دارند و در برخی از مواقع فقط یک نوع غذا می خورند.

حقیقی، با بیان اینکه کودکان مبتلا به اتیسم با مشکلات مختلفی در حواس پنجگانه خود مواجه هستند، گفت: کودکانی که مشکل حسی در لامسه دارند یا از نوازش شدن و بغل شدن آزار می بینند و یا تمایل زیاد به در آغوش کشیدن دارند. این مشکل در بسیاری از موارد بروز می کند و به عنوان مثال باعث می شود به سختی حمام بروند.

وی با اشاره به افزایش روزافزون اختلال طیف اتیسم، عنوان کرد: طبق آخرین آمارهای جهانی در کشورهای مختلف، یک شصت وهشتم کودکان متولد شده با اختلال طیف اتیسم مواجه هستند که این نسبت در کشور ما تقریبا یک صدم است؛ البته تعداد پسران مبتلا به اختلال طیف اتیسم چهار برابر دختران است.

این روانشناس، روند تشخیص اتیسم قبل از تولد را غیر ممکن دانست و افزود: اختلال اتیسم در یک طیف قرار دارد و کودکانی که تشخیص اتیسم دریافت می کنند در سه سطح یک، دو و سه طبقه بندی می شوند، به این صورت که سطح یک اتیسم خفیف بوده و کودکان به حمایت کمتری نیاز دارند، اما سطح دو نیازمند حمایتگری متوسط و مداخلات درمانی گسترده تری است. این اختلال در سطح سه نیز به شکل شدید بروز می کند و کودکان کاملا نیازمند حمایت در تمام مراحل زندگی اعم از تغذیه و کنترل ادرار و… هستند.

حقیقی، با بیان اینکه علاوه بر افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم، شاهد بروز آسیب های سلامت روان در خانواده های این کودکان هستیم، یادآور شد: والدین کودکان مبتلا به اتیسم فرسودگی بالایی دارند و شاهد افسردگی، اضطراب، طلاق و تک والدی در این خانواده ها هستیم. این آسیب ها تنها به پدر و مادر محدود نمی شود و گاهی خواهرها و برادرها نیز در معرض آسیب قرار دارند، زیرا از یک طرف انتظارات خانواده از فرزندان سالم بیشتر می شود و از طرف دیگر ممکن است نیازهای فرزندان سالم مورد غفلت قرار گیرد.

در برخورد با کودکان اتیسم مهربانی را جایگزین ترحم کنیم

وی از دیگر نگرانی های والدین کودکان مبتلا به اختلال اتیسم را فقدان نهادهای و ارگان های مرتبط با نگهداری از این کودکان دانست و یادآور شد: پدر و مادر همواره این استرس را دارند که بعد از آنها چه کسی از فرزندشان حمایت خواهد کرد.

این روانشناس، با بیان اینکه کلیشه ای بودن رفتارهای کودکان مبتلا به اختلال اتیسم معمولا ارتباطات اجتماعی خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد، اظهار کرد: این کودکان رفتارهایی دارند که شاید سبب آزار و اذیت میزبان شود لذا خانواده انزوا را انتخاب می کند تا تعامل و ارتباط با دیگران را و همین انزوا و دوری از خویشاوندان، سیستم حمایتی خانواده را تضعیف می کند.

وی با اشاره به هزینه های درمانی بسیار بالای خانواده های دارای فرزند مبتلا به اتیسم، عملکرد نهادهای بیمه گر در تامین نیازهای مادی و معنوی را کافی ندانست و تصریح کرد: این کودکان نیازمند درمان های دارویی و روان پزشکی هستند و به گفتاردرمانی، کاردرمانی، بازی درمانی و توانبخشی نیاز دارند.

حقیقی، با بیان اینکه کودکان اتیسم از نظر ظاهری تفاوتی با سایر کودکان ندارند، گفت: تشخیص قطعی اختلال اتیسم بعد از سه سالگی امکان پذیر است، اما قبل از سه سالگی برخی از علائم و نشانه ها را می توانیم ببینیم؛ البته هرچقدر شدت این اختلال بیشتر باشد، تشخیص نیز زودهنگام خواهد بود، اما افراد در موارد خفیف و سطح یک، در سنین بالاتر تشخیص اتیسم را دریافت می کنند.

وی برخی از کودکان اتیسم را از نظر حافظه ای، ذهنی، شناختی، اجتماعی و ارتباطی توانمند دانست و اضافه کرد: برای اینکه از توانمندی های این کودکان استفاده کنیم باید شرایط کار برای آنان فراهم باشد، اما متاسفانه شرایط کار برای افراد با نیازهای ویژه مهیا نیست و محیط های اجتماعی کمتر پذیرای این افراد هستند.

این روانشناس، از مردم خواست افراد مبتلا به اختلال اتیسم را یک شهروند محسوب کنند و حق و حقوقشان را در نظر بگیرند و گفت: افراد اتیسم تماما ناتوان نیستند و با اصلاح ساختارهای اجتماعی می توانیم از توان آنان در انجام کارها استفاده کنیم. از جمله ویژگی های مبتلایان به اختلال اتیسم انجام رفتارهای تکراری است، یعنی این افراد از انجام دادن یک کار تکراری خسته نمی شوند، در حالی که افراد نرمال خیلی زود دچار خستگی و افسردگی خواهد شد.

وی با بیان اینکه اتیسم هنوز در جامعه ما پذیرفته نیست، متذکر شد: در برخی از مناطق شهری و روستایی اتیسم را با کم توانی ذهنی برابر می دانند و گاها این افراد را مجنون و دیوانه می خوانند. همچنین امکان استفاده از حمل و نقل عمومی و خدمات دندان پزشکی و… برای این افراد بسیار محدود است.

عضو انجمن اتیسم گیلان، مدارس استثنایی را فرصتی برای توانمندتر کردن کودکان اتیسم دانست و ادامه داد: مبتلایان سطح یک اتیسم می توانند به مدارس ابتدایی ورود کنند. در واقع کودکان مبتلا به اختلال اتیسم با مشکل عدم ارتباط اجتماعی مواجه هستند و لذا باید شرایط حضور اجتماعی را همراه با حمایت و نظارت برای آنان فراهم کنیم، یعنی هر کدام از ما به عنوان شهروندان جامعه یک رسالت اجتماعی درباره کودکان اتیسم داریم و حداقل می توانیم سفیر اتیسم باشیم، یعنی ابتدا خودمان باید اختلال اتیسم را بشناسیم و آگاهی درباره این اختلال را در محیط خانواده و محل کار و در ارتباطات اجتماعی به دیگران انتقال دهیم.

وی با بیان اینکه باید نسبت به کودکان اتیسم و خانواده های آنان بدون زاویه باشیم، خاطرنشان کرد: باید در برخورد با کودکان اتیسم مهربانی را جایگزین ترحم کنیم و کمک کار نهادهای خدمات دهنده به این خانواده ها در محیط های مختلف باشیم.

زندگی خانواده های دارای فرزند اتیسم بسیار سخت است

«نسیم»، مادر یک کودک اتیسمی از هیجان خود در دوران بارداری و حس مادر شدن گفت و اظهار کرد: من هم مانند همه مادران دنیا از به دنیا آمدن فرزندم خوشحال بودم و بسیار به او عشق می ورزیدم و علاقمند به بزرگ کردن و پرورش دادن و تربیت کردن فرزندم بودم.

وی با بیان اینکه بعد از حدود یک سال از تولد فرزندم تفاوت او با سایر کودکان را احساس کردم، افزود: اطلاعات کمی درباره اتیسم داشتم و اصلا فکر نمی کردم روزی فرزند مبتلا به اختلال اتیسم داشته باشم، اما با بزرگتر شدم فرزندم تفاوت های رفتاری او بیشتر بروز پیدا کرد و به توصیه مرکز بهداشت به روانشناس مراجعه و تشخیص اتیسم دریافت کردم.

این مادر، عشق و علاقه خود به فرزندش را نه تنها کمتر از سایر مادران ندانست، بلکه حمایت و محبت و عشق مادر فرزندی خود را دوچندان دانست و گفت: متاسفانه جامعه دیدگاه خوبی به اتیسم ندارد و وقتی فرزندم را به بیرون از خانه یا مکان های تفریحی می برم، با نگاه های آزاردهنده و پرسشگر دیگران مواجه می شوم که تا حدودی حق دارند، زیرا این رفتارها را عادی نمی دانند و اطلاعات کمی هم دارند.

نسیم، از خانواده ها خواست نسبت به کودکان اتیسم حس ترس و کناره گیری نداشته باشند و خاطرنشان کرد: این کودکان سرشار از محبت و هوش هستند، فقط توانایی برقراری صمیمی با دیگران را ندارند و تاکنون آزارشان به کسی نرسیده لذا نباید با عدم آگاهی به بار روانی خانواده های دارای فرزند اتیسم اضافه کنید، زیرا ما فقط نیازمند نگاه محبت آمیز و همدلانه شما هستیم.

«مهدی»، پدر یک نوجوان مبتلا به اتیسم نیز در گفت وگو با ایسنا، از فداکاری همسرش برای فرزندشان گفت و عنوان کرد: همه مادران و پدران فداکار و دلسوز هستند، اما والدین کودکان اتیسم زندگی خودشان را کنار گذاشته اند و تمام وقت به فرزند خود رسیدگی می کنند تا خلاءهای او را جبران کنند.

وی زندگی خانواده های دارای فرزند اتیسم را بسیار سخت دانست و یادآور شد: ما واقعا به کمک تمامی نهادهای حمایتی نیاز داریم؛ به ویژه روز به روز شاهد بزرگتر شدن فرزندمان هستیم و نیاز او به آموزش، مهارت و کار را احساس می کنیم تا بتواند در آینده وارد بازار کار شود.

این پدر، کودکان مبتلا به اتیسم را به نوعی زندانی در خانه دانست و بیان کرد: پسر من به سن نوجوانی رسیده و با وجود اینکه به کار کردن با کامپیوتر مسلط است و می توان قرآن بخواند و نقاشی کند، اما همواه در خانه است و جایی برای رفتن ندارد؛ البته به خاطر اختلالات رفتاری اتیسم باید این نگاه همدلانه در جامعه وجود داشته باشد تا کودکان اتیسم بتوانند امکان حضور در فضاهای عمومی مانند پارک و سینما و کتابخانه و… را داشته باشند.

مهدی، با بیان اینکه مشکلات دوران بلوغ به دیگر مشکلات کودکان اتیسم اضافه کرده است، گفت: خانواده های دارای کودکان اتیسم هرگز نمی توانند زندگی اجتماعی معمولی داشته باشند، اما می توانند با کمک نهادهای آموزشی و فنی و حرفه ای شاهد نبوغ فرزندان خود باشند./ایسنا