دکتر آبتین حیدرزاده فاسیولا را بیماری بومی در کمین سبزی جات محلی گیلان دانست که طی ۴۰ سال اخیر به صورت علمی مشاهده شده است و اظهار کرد: این عفونت توسط انگل فاسیولاهپاتیکا و فاسیولاژیگانتیکا ایجاد می شود.

وی با بیان اینکه عفونت فاسیولا بیماری چهارپایانی مانند گاو و گوسفند است، افزود: دام ها به فاسیولا مبتلا می شوند و این کرم در کبد دام رشد و بین دام ها انتقال پیدا می کند، اما انسان الزاما در چرخه تولید مثل این انگل نیست و به صورت جانبی و اتفاقی آلوده می شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، با اشاره به وجود دامداری های سنتی در استان و چرای گاو و گوسفند در مراتع، تصریح کرد: انگل فاسیولا در آب های سطحی و کم عمق وجود دارد و پس از ورود به بدن دام تبدیل به کرم پهنی شده که دو تا چهار سانت رشد می کند. محل زیست این کرم در کبد و مجاری صفراوی دام است.

حیدرزاده، با بیان اینکه دام ها تخم انگل را در مدفوع خود آزاد می کنند و تخم وارد آب های سطحی می شود، گفت: انسان با خوردن این تخم مبتلا نمی شود، بلکه آلودگی انسان از طریق لارو کرم اتفاق می افتد که در مراحل رشدش از بدن حلزون آزاد می شود. در واقع تخم انگل پس از ورود به آب های سطحی وارد بدن حلزون هایی می شود که معمولا در کنار آب های کم عمق استان وجود دارند و بعد از آن به صورت لارو از بدن حلزون خارج شده و به سبزی جات محلی می چسبد و انسان با خوردن این سبزی جات یا نوشیدن آب های سطحی آلودگی پیدا می کند.

وی استفاده از سبزی جات محلی در گیلان را عمدتا به شیوه پخته دانست و عنوان کرد: در جریان پخت و پز لاروهای چسبیده به سبزیجات از بین می رود، اما با شست وشو به روش های معمول ضد عفونی همچون محلول سبزی جات و آب و نمک و مایع ظرفشویی پاک نمی شود، بلکه حتما باید از محلول پنج درصد سرکه سفید و آب به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استفاده کنیم تا لاروها کنده شوند و بعد از آن از روش های شست وشوی معمول استفاده کنیم.

معاون علوم پزشکی گیلان، چوچاق و خالواش را از جمله مهمترین سبزی جات محلی استان دانست که امکان آلوده شدن آنها زیاد است و خاطرنشان کرد: می توانیم به مدت چند ثانیه سبزی جات را در آب جوش غوطه ور و سپس خارج کنیم. این روش برای پاکسازی توت فرنگی از انگل های احتمالی به کار گرفته می شود، زیرا توت فرنگی نیز روی زمین قرار می گیرد.

وی خشک کردن سبزی جات یا فریز کردن آنها به مدت پنج روز را از دیگر روش های پاکسازی سبزی جات محلی از انگل فاسیولا دانست و اضافه کرد: به مردم توصیه می کنیم سبزی جات محلی را در باغچه های خانگی بکارند تا در معرض چرخه انتقال انگل از مدفوع دام به بدن حلزون در کنار آب های سطحی قرار نگیرد؛ البته در صورت استفاده از کود حتما ضد عفونی کامل انجام شود و شست وشو با آب کافی نیست.

حیدرزاده، با بیان اینکه در مرحله نخست ورود انگل به بدن انسان تب و احساس ناخوشی رخ می دهد و بعد از چند روز از بین می رود، گفت: لارو بعد از ورود به بدن انسان به سمت کبد حرکت و در آنجا رشد می کند لذا سه تا شش ماه طول می کشد تا لارو در کبد رشد و بیماری بروز کند. در این شرایط دردهای شدید در سمت کبد و پهلوها اتفاق می افتد که برای بیماران بسیار آزاددهنده است، زیرا لارو تبدیل به کرم بالغ شده و متاسفانه مبتلایان در این مرحله به پزشک مراجعه می کنند.

وی بروز تب، لرز، سردرد و شکم درد شدید در افرادی که سابقه مصرف سبزی جات محلی را دارند بسیار مهم دانست و اظهار کرد: در صورت بروز این علائم سریعا به متخصص عفونی یا مراکز جامع خدمات سلامت مراجعه و داروی مناسب را دریافت کنید.

معاون علوم پزشکی گیلان، فاسیولا را کشنده ندانست و یادآور شد: افراد از خوددرمانی پرهیز کنند، زیرا هرچقدر طول بیماری بیشتر شود عوارض و آسیب به کبد افزایش می یابد.

حیدرزاده، همچنین به شباهت علائم این بیماری با کرونا اشاره کرد و گفت: از طریق آزمایش خون تشخیص فاسیولا به راحتی ممکن است و درمان آن وجود دارد لذا توصیه می شود حتما ضد عفونی اصولی را جدی بگیرد، زیرا روش های معمولی سایر میکروب ها را از بین می برد و برای کندن لاروهای فاسیولا کارایی ندارد./ایسنا